Beschrijving
Salvador Dali (1904 – 1989)
De grootste onder de surrealisten sublimeerde zijn leven in de schilderkunst en trachtte zijn onderbewustzijn in beelden te vatten.
De verzoeking van de Heilige Antonius (1946)
Na de tweede wereldoorlog bekeert Dalí zich naar eigen zeggen tot het mysticisme. Het begin van het atoomtijdperk beïnvloedt sterk zijn denken en leidt tot een sterke spiritualistische grondslag voor schilderijen die met grote waardering voor de klassieke schilderkunst worden geschilderd.
De verzoeking van de Heilige Antonius is ontstaan als inzending voor een prijsvraag voor een filmaffiche. Het toont Dalí’s nucleaire mystiek in alle heftigheid: een naakte Antonius houdt bezwerend het kruis voor het angstaanjagend stijgende paard, dat op ragfijne poten de wetten van de zwaartekracht tart. De heilige tracht niet in verzoeking gebracht te worden door de aardse bekoringen, gesymboliseerd door het paard als zinnebeeld van de macht, gevolgd door bijna zwevende olifanten die op hun rug symbolen van wellust en hebzucht meedragen.
Dalí sluit aan bij een klassiek schildersthema, dat eerder door surrealistische schilders avant la lettre als Bosch en Breugel is gebruikt. Hij laat echter de angstaanjagende verzoekingen figureren in een vervreemdende wereld tussen hemel en aarde. Deze “levitatie” zal later veelvuldig als thema in zijn werk terugkomen.
